Monitor Smart Mobility 2024

Monitor Smart Mobility 2025

Voor u ligt de derde editie van Monitor Smart Mobility. Deze monitor geeft een overzicht van de laatste trends en ontwikkelingen en toepassingen uit de wereld van slimme mobiliteit.
In 2023 is gestart met het in beeld brengen van deze trends, ontwikkelingen en toepassingen op het gebied van slimme mobiliteit en elk jaar kijken we naar de stand van zaken.
Voor wat betreft toepassingen gaat het om geavanceerde rijhulpsystemen (zoals bijvoorbeeld rijstrookassistentie), actuele in-car reis- en route­informatie en deelmobiliteitsdiensten.

Door innovaties van marktpartijen en wet- en regelgeving, met name vanuit Europa, zijn slimme digitaliserings- en automatiseringsoplossingen niet meer uit ons mobiliteitsysteem weg te denken. Weggebruikers maken vandaag de dag gebruik van vele toepassingen. Deze monitor biedt inzicht in de drie volgende categorieën:

  • Voertuigautomatisering
  • Verkeersmanagement en informatiediensten
  • Mobiliteitsdiensten

Diverse thema’s

De drie categorieën worden in deze monitor besproken aan de hand van een aantal terugkerende thema’s: ‘aanbod’, ‘gebruik’, ‘effecten’ van smart mobility toepassingen. Ook geven we in deze editie voor het eerst inzicht in kosten en baten.
In de subhoofdstukken over aanbod kunt u lezen welke concrete toepassingen op dit moment worden aangeboden en wat de verwachte doorgroei is van deze toepassingen. In de subhoofdstukken ‘gebruik’ laten we zien in welke mate deze toepassingen gebruikt worden door bestuurders, wat het kennisniveau is en hoe gebruikers deze toepassingen beoordelen. De monitor brengt ook in beeld wat al bekend is over de effecten van de toepassingen. Te noemen zijn de veiligheidseffecten en de mogelijke afleiding van rijhulpsystemen en navigatiediensten.
Ook wordt er gekeken naar de kosten en baten van de aangeboden services voor consument en overheid. Dit moet gezien worden als een eerste, globale beschouwing, waarmee kosten en baten inzichtelijk worden maakt. Denk hierbij aan kosten voor hardware, software, dataopslag, beheer, onderhoud, apps, abonnementen etcetera. En aan opbrengsten in de vorm van efficiency, veiligheid, comfort, reiszekerheid, duurzaamheid etcetera.

Beleidsbeslissingen op basis van data

Met de inzichten uit de Monitor Smart Mobility kunnen overheden op alle niveaus steeds meer beleidsbeslissingen op het gebied van smart mobility toepassingen maken op basis van feiten en cijfers. De monitor biedt kansen om positieve trends te stimuleren of juist in te grijpen bij ongewenste ontwikkelingen. Het benutten van die kansen helpt om het mobiliteits­systeem veiliger, duurzamer en efficiënter te maken, met meer kwaliteit voor de reiziger.

Onder aan de meeste bladzijden is de bron van de weergegeven informatie aangegeven. Een bronvermelding met zo mogelijk een link naar het betreffende document is opgenomen na elke smart mobility categorie.

Klik hier voor een lijst met afkortingen.

Voertuigenautomatisering

Voertuigautomatisering

De categorie voertuigautomatisering betreft smart mobility toepassingen die (delen van) de rijtaak ondersteunen en soms ook gedeeltelijk over­nemen. Ze worden in het algemeen ontwikkeld om de verkeers­veiligheid of het rijcomfort te bevorderen. Het niveau van automatisering in voertuigen verschilt per voertuig, maar wordt in alle gevallen steeds geavanceerder.
In de toekomst zullen de systemen dan ook steeds meer de rijtaken van de bestuurder kunnen overnemen. De snelheid van die ontwikkeling is moeilijk te voorspellen. Ook komen mogelijk negatieve effecten (als gevolg van toenemende toepassing) pas later in beeld, wat extra aanleiding geeft tot monitoring. In deze monitor beperken we ons tot rijhulpsystemen en gaan we niet in op volledig automatisch rijden (ADS), omdat deze voertuigen nog niet op de Nederlandse wegen reden tijdens de gemonitorde periode.

Verkeersmanagement en Informatiediensten

Verkeersmanagement & Informatiediensten

Verkeersmanagement bevordert de veiligheid, de doorstroming en de betrouwbaarheid van het wegennet. Het wordt onder andere ingezet bij incidenten, werkzaamheden en het effectief bestrijden van gladheid. Daarnaast kan verkeersmanagement een rol spelen bij het optimaal gebruiken van tunnels, bruggen en spitsstroken. Bij veel van deze taken spelen automatisering en digitalisering een grote rol. Denk aan fysieke assets, zoals panelen boven de weg die de maximumsnelheid aangeven en rijstroken afkruisen (matrixsignaalgevers). Weggebruikers krijgen daarnaast via diverse informatiediensten snelle en gerichte in-car informatie over actuele situaties en geldende verkeersregels.

Mobiliteitsdiensten

Mobiliteitsdiensten

Bij mobiliteitsdiensten gaat het in deze monitor met name over deel­mobiliteit. Deelmobiliteit is een verzamelterm voor alle vervoersmiddelen die beschikbaar zijn voor meerdere gebruikers, waarbij de gebruiker ook de bestuurder is, maar niet de eigenaar van het vervoersmiddel. Denk aan deelfietsen, -scooters en -auto’s. Het stimuleren van deelmobiliteit is er met name op gericht om stad en regio leefbaar en bereikbaar te houden en helpt mede de stedelijke bouwopgave mogelijk te maken.